KAYNAK : http://www.divandenetim.com.tr/Makaleler...10ACDC4F89


Yurtiçi ve Yurtdışı Harcırah Uygulaması

I- KONU:

Yurtiçi ve yurtdışı seyahatlerde seyahat eden personele verilecek harcırah gündeliklerine ilişkin usul ve esaslar yazımızın konusunu oluşturmaktadır.

II- MEVZUAT:

Bilindiği üzere, Gelir Vergisi Kanunu’nun 24/2 maddesinde, Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından İdare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (Harcırah Kanunu’na tabi olsun olmasın her türlü sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki devlet memurlarına verilen gündelikleri veya devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşmayan kısmı gelir vergisinden müstesna olduğu, aşan kısmın ise vergiye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.
6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun 33 üncü maddesinde yurtiçinde verilecek gündeliklerin miktarının her yıl bütçe kanunları ile tespit olunacağı, 34 üncü maddesinde de yurtdışı gündeliklerinin miktarı gidilecek ülkeye memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle ve Maliye Bakanlığı’nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

A-Gelir Vergisinden İstisna Yurtiçi Harcırahlar ve Uygulamaya İlişkin Usul ve Esaslar:

31.12.2010 tarihli 1. Mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan 2011 yılı Merkezi Bütçe Yönetim Kanunu ile memur maaş katsayısı ile memuriyet taban aylığı katsayısı 01.01.2011 tarihinden geçerli olmak üzere arttırılmıştır. Devlet memurlarının aylıklarında meydana gelen bu değişiklik sebebiyle, yurtiçi harcırahlara ilişkin ücret aralıkları da değişmiştir. Buna göre, 01.01.2011 – 30.06.2011 tarihleri arasında geçerli olan ve gelir vergisinden istisna harcırah tutarları Ek:1 deki tabloda yer almaktadır.

Yurtiçi harcırah giderleri uygulamasına ilişkin genel esaslar aşağıdaki gibidir:

-Bir gün (24 saat) veya daha kısa süreli geçen seyahatlerde,

-Gidilen mahalde öğle ve akşam yemeği zamanlarından birini geçirenlere veya akşam yemeğinden sonra gidip geceyi geçirenlere 1/3 gündelik,

-Gidilen mahalde iki yemek vaktini veya yemek vakti ile geceyi geçirenlere 2/3 gündelik,

-Gidilen mahalde hem iki yemek vaktini ve hem de geceyi geçirenlere tam gündelik,
verilir.

-Gündelik hesabı, seyahat edilen vasıtanın hareket saatinden, gidilecek yere varış saatine kadar geçen her 24 saat için yapılır. Bu süreden az devam edenler 1 gün sayılır. Sürenin 24 saati aşan kesri tam gün sayılır.

-Yurtiçi gündelik bir yıllık dönemde aynı yerde aynı iş için ve aynı şahsa 180 günden fazla verilemez. İlk 90 gün için tam, takip eden 90 gün için 2/3 oranında ödenir.

-Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne yapılan seyahatlerde yurtdışı seyahatlerdeki esaslar değil, yurtiçi seyahatlere ilişkin esaslar geçerlidir. Söz konusu ülkeye yapılacak seyahatlerde 01.01.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında verilecek gündeliklere ilişkin 2011/1439 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 03.05.2011 tarih ve 27923 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olup Ek:2 deki tabloda yer almaktadır.

B-Gelir Vergisinde İstisna Yurtdışı Harcırahlar ve Uygulamaya İlişkin Usul ve Esaslar:

6245 Sayılı Harcırah Kanunu’nun 34 üncü maddesine istinaden çıkarılan ve 03.05.2011/27923 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2011/1439 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’na göre 01.01.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında geçerli olacak gelir vergisinden müstesna yurtdışı harcırah gündeliklerine ilişkin tablo Ek:3 de yer almaktadır.

Yurtdışı harcırah gündeliği uygulamasına ilişkin genel esaslar aşağıdaki gibidir.

-Tahakkuk ettirilecek harcırahların toplam tutarı, gündelik miktarı ile seyahatte geçen gün sayısının çarpılması yoluyla bulunur. Seyahatte geçen gün sayısının hesabı ise, hareket saatinden itibaren geçen her 24 saatin bir gün sayılması ve sonraki saat kesirlerinin de tam gün olarak kabulü suretiyle yapılır.

-Yurtdışı görev 180 günden fazla sürmüş ise 181 inci ve daha sonraki günler için verilebilecek harcırah, normal harcırahın 2/3’ü dür.

-Yurtdışı gündeliklerin Türk Lirası cinsinden miktarları yabancı para cinsinden gündelik miktarlarının T.C. Merkez Bankası’nca ilan edilen cari (efektif veya döviz) satış kuru ile çarpılması suretiyle bulunur. Tahakkuk ve mahsup işlemlerinde döviz satış bordrosunda gösterilen tarihteki kur esas alınır.

-Seyahatin ilk on günü için yurtdışı gündelik tutarları %50 fazlası ile dikkate alınabilecektir.

-İlk on gün ile sınırlı olmak üzere, yurtdışında yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri fatura ile belgelendirenlere , faturada gösterilen yatak bedelinin hesaplanan gündelik tutarının %40’ını aşması halinde aşan kısmın %70 i ayrıca ödenir. Ancak, yatacak yer temini için ödenecek ilave miktar, hesaplanan gündeliklerinin (Ek:3 tabloda yer alan);

- I-III nolu sütunlarda gösterilenler için %100’ünden,
- IV-VI nolu sütunlarda gösterilenler için %70’inden,
fazla olamaz.

ÖRNEK: Brüt maaşı 1.000 TL olan bir personel iş seyahati için 05.07.2011 tarihinde saat 17:00 de Almanya’ya gitmiş ve 17.07.2011 tarihinde saat 19:00 da dönmüştür. Söz konusu personele vergiden müstesna olarak verilebilecek yurtdışı gündelik hesabı aşağıdaki gibidir.

İlk 10 gün için : 99 Euro X 10 gün X 1,5 kat = 1.485 €
(Ek:3 tablo)

Sonraki 3 gün için : 99 Euro X 3 gün = 297 €

Toplam = 1.782 €

Şayet bu personel seyahat dönüşü ilk on gün için 2.000 Euro tutarında otel faturası ibraz ederse, söz konusu tutar Almanya’ya ilişkin 1.782 Euro’luk gündeliğin %40 ını aştığı içi aradaki farkın %70’i yani (2.000 – 712,80) X %70 = 901,04 Euro daha söz konusu personele vergiden müstesna harcırah tutarı verilebilir ve toplam vergiden müstesna harcırah tutarı (1.782 + 901,04 =) 2.683,04 Euro olacaktır.

C-Diğer Hususlar:

Hem yurtiçi harcırahlarda hem de yurtdışı harcırahlarda geçerli olan ortak hususlar aşağıdaki gibidir:

-Harcırah tahakkuku sadece yeme ve yatma giderlerinin karşılığıdır. İstenirse harcırah tahakkuk ettirilmeyip belgelerine dayalı olarak yeme ve yatma giderlerinin masraf yazılması mümkündür.

-Verilen harcırah aynı aylık seviyesindeki devlet memurlarına verilen gündelikleri veya devletçe verilen en yüksek gündelik miktarını aşıyorsa, aşan kısım brüte iblağ edilerek vergiye tabi tutulması gerekir.

-Hem belgelerine dayanılarak gerçek yeme ve yatma giderleri karşılanır hem de seyahat edene harcırah adı altında para verilirse, bu para harcırah sayılmaz ve tamamını brüte götürülüp stopaja tabi tutulması gerekir.

-Yeme ve yatma giderleri için ister gerçek gider esası isterse harcırah usulü benimsenmiş olsun seyahat esnasında ortaya çıkan yeme ve yatma dışındaki ulaşım, temsil ağırlama, haberleşme gibi giderler belgelerine dayalı olarak ayrıca giderleştirilebilir.

-Ödenen gündeliklerden %06,6 oranında damga vergisi kesintisi yapılır.

-Yurtiçi ve yurtdışı seyahatlerin gider yazılabilmesi için GVK’nun 40/4 üncü maddesine göre, işle ilgili ve yapılan işin ehemmiyeti ve genişliği ile mütenasip olması gerekir.


EK:1 YURTİÇİ GÜNDELİKLERİ





Brüt Aylık

Vergiden İstisna Gündelik

01.01.2011 – 30.06.2011 tarihleri arasında;


1.415,12 TL ve yukarısı

41,00 TL

1.415,12 TL – 1.403,97 TL arası

34,50 TL

1.403,97 TL – 1.267,67 TL arası

31,50 TL

1.267.67 TL – 1.094,20 TL arası

29,00 TL

1.094,20 TL – 883,25 TL arası

26,50 TL

883,25 TL’nin altında ücret alanlar

25,50 TL



EK:2 2011 YILI KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİNE YAPILACAK YOLCULUKLARDA VERİLECEK GÜNDELİK MİKTARLARI:



01.01.2011 – 31.12.2011 tarihleri arasında;


1.415,12 TL ve yukarısı

133,00 TL

1.415,12 TL – 1.403,97 TL arası

107,00 TL

1.403,97 TL – 1.267,67 TL arası

93,00 TL

1.267.67 TL – 1.094,20 TL arası

80,00 TL

1.094,20 TL – 883,25 TL arası

66,50 TL

883,25 TL’nin altında ücret alanlar

53,00 TL



EK:3 2011 YILI YURTDIŞI GÜNDELİKLERİNİNİ HESAPLANMASINDA ESAS ALINACAK CETVEL


BRÜT ÜCRET ARALIKLARI (TL)




I


II


III


IV


V


VI


VII


GİDİLEN

ÜLKE

DÖVİZ

CİNSİ

T.B.M.M. Ba

şkanı, Başbakan
1.415,12 ve Daha Yukarısı

1.403,97 – 1.415,11 Arası

1.236,70 – 1.403,96 Arası

883,25 – 1.236,69 Arası

883,24 ve A

şağısı
Tedavi İçin Gönd. Erba

ş ve Erler
A.B.D.

A.B.D. Doları

220

182

146

117

110

93

46

Almanya

Euro

198

164

131

105

99

83

41

Avustralya

Avustralya Doları

342

283

227

181

171

143

71

Avusturya

Euro

199

166

132

106

100

84

42

Belçika

Euro

194

161

128

103

97

81

41

Danimarka

Danimarka Kronu

1.491

1.238

988

791

746

627

310

Finlandiya

Euro

179

148

119

95

90

74

38

Fransa

Euro

192

160

127

102

96

81

40

Hollanda

Euro

187

156

125

100

94

80

39

İngiltere

Sterlin

139

115

91

74

69

59

29

İrlanda

Euro

186

155

124

99

94

78

39

İspanya

Euro

191

158

126

101

95

80

40

İsveç

İsveç Kronu

1.637

1.359

1.085

867

819

687

341

İsviçre

İsviçre Frangı

341

283

226

181

171

143

71

İtalya

Euro

183

152

122

98

92

77

38

Japonya

Japon Yeni

37.801

31.405

25.127

20.118

18.901

15.914

7.880

Kanada

Kanada Doları

295

244

195

156

147

125

61

Kuveyt

Kuveyt Doları

61

50

40

33

31

25

12

Lüksemburg

Euro

194

161

128

103

97

82

40

Norveç

Norveç Kronu

1.437

1.193

952

762

719

604

299

Portekiz

Euro

186

155

124

99

93

78

39

Suudi Arabistan

Suudi A. Riyali

744

617

492

395

372

313

155

Yunanistan

Euro

191

158

126

101

95

80

40

Diğ

er AB Ülkeleri
Euro

152

127

101

81

76

65

32

Diğ

er Ülkeler
A.B.D. Doları

190

157

125

100

95

80

40